Nepozicioni sistemi
Nepozicioni sistemi brojeva su primitivniji. Postoji više vrsta, ali najpoznatiji su aditivni sistemi. Odlikuju se time da ista cifra na različitim mestima u broju uvek ima istu vrednost, a ukupna vrednost broja se dobija izračunavanjem (najčešće sabiranjem ili eventualno oduzimanjem) cifara. Najpoznatiji primer ovakvih sistema brojeva jesu egipatski i rimski brojevi.
Egipatski brojevi
Ovaj sistem brojeva nastao je oko 3000. godine PNE. Drevni egipćani su određenim hijeroglifima dodelili određene numeričke vrednosti.
| Hijeroglif | Naziv | Vrednost |
|---|---|---|
 | Štap (Crta) | 1 |
 | Peta (Kopito) | 10 |
 | Svitak (Kanap) | 100 |
 | Lotos | 1 000 |
 | Kažiprst | 10 000 |
 | Žaba (Daždevnjak) | 100 000 |
 | Čovek | 1 000 000 |
Tako se i broj predstavlja navođenjem određenog simbola određen broj puta. Na primer:
Jedan lotos vredi 1000, četiri svitka 400, dve pete 20 i tri štapa 3. Kada se sve sabere, dobijamo vrednost 1423.
Rimski brojevi
Rimski sistem brojeva je verovatno najpopularniji nepozicioni sistem. Rimski brojevi se i danas tradicionalno koriste, ne u matematici, onda u dekorativne svrhe. Vrednosti cifara u rimskom sistemu brojeva:
| Cifra | Vrednost |
|---|---|
| I | 1 |
| V | 5 |
| X | 10 |
| L | 50 |
| C | 100 |
| D | 500 |
| M | 1000 |
Kod rimskih brojeva cifra uvek vredi isto, bez obzira gde se nalazi unutar zapisa broja. Jedino od njene relativne pozicije zavisi da li se njena vrednost oduzima ili dodaje. Na primer, kod broja:
VIII
Cifra V vredi 5, a cifra I, na svakoj poziciji vredi 1. Pošto se manje cifre nalaze desno od veće, njihova vrednost se sabira, pa tako dobijamo vrednost 5+1+1+1 = 8. Na sličan način, kod broja:
IX
Cifra X vredi 10, dok za cifru I već znamo da vredi 1. Međutim, ovaj put se manja cifra nalazi levo od veće, pa se njena vrednost oduzima. Vrednost broja je 10-1 = 9.
Broj 1423 koji smo malopre zapisali u egipatskom sistemu brojeva, u rimskom zapisu bi bio:
MCDXXIII